Beslenme Alışkanlıklarınız Diş Gelişiminizi Engellemesin!

Tükettiğimiz besinler bedenimizi mutlaka etkiliyor. Bazı besinlerin bizi yorduğu, sivilcelere neden olduğu ya da mikrobiyotamızı bozduğu bir gerçek. Peki ağzımızın ve dişlerimizin yanlış beslenmeden nasıl etkilendiğini hiç düşündük mü? 

Oral bölge ve dişler yediklerimizden direkt etkileniyor, hatta beslenme alışkanlıklarımıza göre şekilleniyor. Yirmi yaş dişinin günümüzde bazı insanlarda hiç oluşmaması ya da genellikle çekim endikasyonu verilmesi bu durumun bazı sonuçlarından. Nasıl mı? Ateşin keşfiyle insanlar gittikçe çiğ besinlerden uzaklaştı. Daha yumuşak gıdalarla beslenince çiğneme alışkanlıklarımız değişti. Böylece çene arkı daraldı ve en arka azılara gereksinim neredeyse kalmadı. 

Dr. Weston Price 1900lerin başında yaşayan, diş sağlığının beslenme ve yaşam tarzıyla olan ilişkisini ilk kez araştırıp değerlendiren diş hekimi. O yıllarda Alaska’dan Avustralya’ya kadar 14 farklı ülke gezerek dünyayı dolaşmış. Farklı coğrafyalardan insanların kültürlerinin, hayat tarzlarının beden gelişimine, ağız sağlığına ve genel olarak sağlığa etkisini gözlemlemiş.

Dr. Price’ın en önemli çıkarımlarından biri şeker, yapay gıdalar ve işlenmiş yiyeceklerin tüketiminin artmasıyla yeni jenerasyonlardaki yüz ve çene kemiklerinde oluşumsal asimetrilerin hızla arttığı. Bir üst jenerasyon bile çok daha simetrik ve sağlıklı yüz hatlarına sahipken yeni jenerasyonların çok daha ileri düzey asimetriler ve fonksiyonel bozukluklar geliştirdiğini gözlemlemiş. Bunun arkasındaki neden, gıdaların besin değerlerindeki azalmanın yanı sıra tüketilen yiyeceklerin çok daha yumuşak dokulu olması. Dişin fonksiyonunu azaltan bu yiyecekler nedeniyle yeterince uyarılmayan kas ve kemik doku kendini geliştiremiyor. 

Doğduktan sonra en çok değişiklik gösteren kemik grubumuz çene kemikleri. Yeni dişlerin oluşumundan sorumlu olan bu dokular üzerinde edindiğimiz alışkanlıklar büyük rol oynuyor. Çağımızın artan ortodontik tedavi gereksiniminin en önemli nedenleri de beslenme tarzımız ve günlük fonksiyonel alışkanlıklarımız. Fonksiyonel diş hekimi Dr. Steven Linn, Dental Diet adlı kitabında Dr. Price’dan aldığı ilhamla ideal diş gelişimi için nasıl beslenmemiz gerektiğinden bahsediyor. Kitaba göre oral dokuların gelişiminde en önemli vitamin ve mineraller:

Kalsiyum

Kemiklerin ve diş dokularının yapısını güçlendirmeye yardımcı olan kalsiyumu süt ve süt ürünleri, somon, susam, brokoli gibi gıdalardan almak mümkün. 

D vitamini

D vitamini kalsiyumun dokular tarafından emilmesinde rol oynuyor. Ayrıca kemik ve diş dokusundaki mineral yoğunluğunu artırıyor. Yani kalsiyumdan en üst düzeyde yararlanmak için D vitamini şart. 

K vitamini

K vitamini de D vitamini ile ortaklaşa şekilde kalsiyumun metabolizma üzerindeki etkisinin kusursuz işlemesini sağlıyor. Özellikle yeşil yapraklı sebzeler K vitamini bakımından çok zengin.

Potasyum

Kalsiyum metabolizmasının önemli bir faktörü de potasyum. Muz, potasyum oranı en zengin besinlerden biri.

C vitamini

Hem ağız içindeki yumuşak dokuların güçlenmesinde hem de vücudun kollajen üretmesinde önemli bir bileşen. Turunçgiller iyi bir seçim olabilir.

Peki bu vitamin ve minerallere beslenmemizde nasıl yer verebiliriz? Sabahları muz ve çileklerle süslediğiniz yoğurtlu veya vegan bir granola yiyebiliriz. Öğlen ya da akşam ise bol yeşillikli ve üzerine susam serpiştirdiğimiz bir salata hem dokusuyla çiğneme aktivitemizi arttırması hem de kalsiyum oranının yüksek olması sayesinde iyi bir alternatif.

Bu yazıda ifade edilen görüşler, alternatif çalışmalara ışık tutmak ve bu çalışmalar hakkında konuşmayı teşvik etmek için yazılmıştır. Yazılar hekimlerin tavsiyelerini bir ölçüde içeriyor olsa bile, sadece bilgilendirme amaçlıdır. Bu yazı; profesyonel tıbbi tavsiyenin, teşhisin ve tedavinin yerini alamaz.

Meraklısı için daha fazlası:

Lin, Steven. The Dental Diet: The Surprising Link between Your Teeth, Real Food, and Life-Changing Natural Health, 2018.

Yazar hakkında:

Ceren Tosun – Spicy Health Kurucusu

Diş hekimi, yoga öğretmeni, aromaterapist, sağlık ve iyi yaşam uzmanı olan Ceren Tosun, diş hekimliği okurken kendini iyi yaşam ve sağlık konusunda bütünsel bir şekilde eğitti. İstanbul'da diş hekimliği yaptıktan sonra New York’a taşındı ve burada farklı yoga ve meditasyon, tedavi ve sağlık geleneklerini keşfetti. Aynı zamanda Bitkisel Tıp ve Aromaterapi okuyan Tosun; Ayurveda, fonksiyonel tıp, aromaterapi, mindfulness, iyi yaşam ve NLP gibi alanlarda sertifika sahibi. Şu an Londra’da yaşayan Tosun, aynı zamanda sağlık ve iyi yaşam üzerine danışmanlık yaptığı Spicy Health’in de kurucusu.