Anı Deneyimlemenin Yarattığı Dönüşüm: Chris Chavez ile Yoga

“Anı yaşama”, “beden ile zihin arasında bağlantı kurma” gibi kalıpları hep duyarız. Peki, bunları nasıl yapacağız ve daha da önemlisi neden yapmalıyız? Global Yoga Eğitmeni ve Cihangir Yoga Ortağı Chris Chavez’den, kendimizle bağlantı kurup anı deneyimlemenin yolunu ve bunun yaratacağı dönüşümü dinledik.

Cihangir Yoga’nın ortağı olmaya nasıl karar verdiniz?

Aslında, ne olduysa çok doğal bir şekilde oldu. Dünya genelindeki farklı şehirlerde, eğitmenlere yıllardır eğitim veriyordum. Artık köklerimi bir yere salmaya ve kendime ait bir şey kurmaya ihtiyacım olduğunu hissetmeye başlamıştım. Başka şehirlerde de farklı fırsatlarım olmuştu ama İstanbul en doğrusuymuş gibi hissettirdi.

Yoga öğretmeye başlamadan çok önce, İstanbul’u bir müzisyen olarak ziyaret ediyordum ve burada kendimi her zaman iyi hissettim. Bu nedenle, İstanbul’da yoga öğretme ve bir topluluk kurma fırsatı bulunca; cevabımın içtenlikle “Evet.” oldu.

Cihangir Yoga'nın başarısının büyüsü nerede saklı?

Öncelikle, başarımız için çok minnettarım! Neden başarılı olduğumuzu düşündüğümde, aklıma direkt gelen iki kelime var: Topluluk ve tutarlılık.

Cihangir Yoga’nın (CY) en temelinde, topluluk ruhuna verilen önem var. Benzer düşünce yapısındaki insanların kahkahaları ve güzel bir enerjiyi paylaşmak için bir araya gelişi, bence her şeyi bir arada tutan yapıştırıcı. Yaptığım şeyi yaparken eğlenmek istiyorum ve pozitif, enerjik, gülmeyi seven insanlarla çevrili olmaktan keyif alıyorum. İkinci sırada tutarlılık geliyor. Yogayı öğretmenin sonsuz yolu olsa bile; eğitilebilir, güvenilir, güvenli ve öğrencilerin gerçekten bağlı kalabileceği bir sistem geliştirmek benim için önemliydi. İşte “CY Yöntemi”, bu sistem oldu. 

CY Yöntemi’nin içeriğini nasıl özetlersiniz?

Bu yöntem, Cihangir Yoga’da eğitim veren veya alan eğitmenlerin, bir ders yaratıp sunarken ortak bir dil kullanabilmesi adına doğal bir şekilde gelişti. Iyengar Yoga, Ashtanga Yoga, Anusara Yoga ve Siddha Yoga gibi birçok yerleşik sistem, metot ve felsefenin unsurlarını birleştiriyor ve bu harika harmana Cihangir Yoga’nın eşsiz öğretim becerileri ile prensiplerini ekliyor.

Daha kısa, tek bir cümleyle özetleyecek olsam şöyle derdim: “CY Yöntemi” çeşitli yoga geleneklerini ve uygulamalarını uyumlu hale getiren, akıllı sıralama içeren, gelişim ve dönüşüm için açık bir yol sağlayan, hizalamaya dayalı bir yoga sistemi.”

“The Chris Chavez Path to Yoga” hakkında biraz bilgi verebilir misiniz?

The Chris Chavez Path to Yoga olarak adlandırdığım şey, zamanla CY Yöntemi haline geldi aslında. İkisinin arasındaki tek önemli fark ise; benim!

CY Yöntemi ile, herhangi bir eğitmen tarafından öğretilip paylaşılabilecek bir sistem geliştirmek istedim. Tabii ki bu yol, tamamen benim yolculuğum. Bir insan, öğretmen ve yogi olarak her gün öğreniyor ve gelişiyorum. Sınıfa her zaman en yeni halimi getirmek istiyorum. The Chris Chavez Path to Yoga’da ise bir öğrenci ya da eğitmen, biz beraber bu yolu yürürken, beni gerçek zamanlı olarak yanında deneyimliyor.

Yoga pratikleriniz sırasında keşfettiğiniz en önemli gerçek neydi? Bu gerçek, yoga ile ilişkinizi nasıl güçlendirdi?

Pratiğimde, öğretmenliğimde ve hatta hayatımda keşfettiğim en önemli gerçek: Ne yapıyorsam yapayım, tamamen kalbimi ve ruhumu adayarak yapmak! Yogayı pratik ederken veya öğretirken, hayatta olduğu gibi vücut kendini sınırlı hissedebilir veya zihin huzursuz ya da sabırsız olabilir. Ancak, tüm bu süreç boyunca, kalbiniz ve ruhunuz hep sabit olarak anda kalarak ışıldar. Kalbiniz her zaman sizinle konuşur. Bu nedenle, bir şeylerin zorlaştığı zamanlarda kalbimdeki sese güvenmeyi öğrendim. Zihnim her zaman çok fazla düşünce, karşıt düşünce, korkular, sorular ve daha fazlasıyla dolu. Ancak kalbimin her zaman tek bir sesi var ve beni her zaman tek bir doğrultuya doğru yönlendiriyor. Hayat boyu eşliğinde yaşanacak bir gerçek; kalbinizin sesine güvenin!

Hatha Yoga bedeniniz, zihniniz ve ruhunuzla bağlantı kurmanıza nasıl yardımcı oluyor?

Hatha Yoga, yoganın fiziksel pratiğine işaret eder. Bedeninizle bağlantı kurmak, oldukça ruhsal bir pratiktir. Ruhlarımız, hepimizin hayatta daha çoğuna sahip olmayı istediğimiz keyif, huzur ve sevgiyle kendini gösterirken ve biz onun bu doğasını incelerken; tüm bunlar o ana dair enerjiler oluyor. İşte onları hissedebildiğimizde, biz o andayız demektir. Normalde zihin nadiren şimdiki anda vakit geçirir. Genelde geçmişi öfke duygusu eşliğinde hatırlar veya geleceği korku ile düşünür. Bu nedenle kilit nokta; zihni şimdiki o ana taşımak. Peki, bunu nasıl yapıyoruz; tahmin edin: Her zaman o anda olabilen vücudunuzla. O hiçbir zaman, zihninizin yaptığı gibi zamanda gezinmez. Vücudunuzu zamanda ileriye veya geriye tek bir milisaniye taşımayı deneyin. Eğer yapabilirseniz lütfen beni arayın, çünkü zengin olacağız demektir!

Hatha Yoga; zamanda gezinen zihninizle daima şimdiki zamanda olan vücudunuz arasında bağlantı kurarak o anı yaşamanızı ve ruhunuzun hafiflemesini sağlar. Bu çoğumuz için hem basit hem de çok zor. İşte tam da bu nedenle pratik yapıyoruz.

Online yoga seansları ile offline, stüdyo içi yoga seanslarını nasıl kıyaslarsınız?

İkisini de çok seviyorum. Stüdyoda ders verirken sahip olduğum anında bağlantı şansı ve öğrencilerden gelen enerjik geri bildirimler paha biçilemez. Fiziksel bir sınıfta eğitmen olarak bulunduğunuzda ve öğrencilere hareketlerde ihtiyacı olan küçük düzenlemeler için sözlü veya fiziksel taktikler verdiğinizde, hemen bir aydınlanma yaşıyorlar. En minik bilgi veya dokunuşun, onların var oluşlarını her açıdan değiştirme potansiyeli var. Yani birilerinin hayatını anında, daha iyi yönde değiştirebilirsiniz! 

Online eğitim verirken bu samimiyeti ve yakınlığı kaybediyorsunuz ama başka türden bir bağlantı kazanıyorsunuz. Bu versiyonda artık bir sınıf global hale gelmiş durumda. Örneğin şu an stüdyo derslerim online yayınlandığı için, senelerdir seanslarıma katılamayan eski öğrencilerimi veya daha önce hiç tanışmadığım çok fazla sayıda yeni öğrenciyi görebiliyorum. Pozitif olmak ve enerjimizi yükseltmek için aramızda bağlantı kurma fırsatı; şu an herkese ve her yere açık. Bu, harika bir şey.

Yoğun ve stresli günlerde daha pozitif hissetmek için hangi pozları önerirsiniz?

Stresi uzaklaştırmak için yapmayı sevdiğim poz; el duruşu. Birkaç kez el duruşu (handstand) yaptığımda, tamamen yenilenmiş kadar iyi hissediyorum. Ters duruş pozları ise, enerjiyi zihinde o ana ve tek bir harekete odaklıyor. Böylece, zihnimizdeki çöp yığınlarını temizliyor ve bizi çok rahatlatıyor.

Stresli günlerde bu stresinizi fiziksel, ateş gibi bir enerjiye dönüştürmeye çalışmanızı öneririm; işe yarıyor.

Peki, ters duruş pozlarının sağlığa faydaları neler?

Fiziksel anlamda, ters duruşlar vücuttaki kan akışını ters yöne çevirerek kalbe kan gitmesine yardımcı olurken solunum ve dolaşım sistemleri ile salgı bezlerini olumlu yönde uyarıyor.

Zihinsel olarak ise perspektifinizi değiştiriyor. Her şey ters döndüğünde, gücümüzün ve enerjimizin kaynağı da değişmiş oluyor. Tüm bu değişimleri gözlemlemek ve pratik etmek, hayat boyu kullanabileceğiniz bir yetenek.

Kol ağırlıklı denge pozlarının ve kalça açıcı pozların önemi ne?

İlki, güç ve güven yaratmak için harika. Yapamayacağınızı düşündüğünüz bir şeyi yaptığınızda harika hissediyorsunuz.

Kalça bölgesini açmaya yönelik pozlar ise sizi köklendirerek sisteminizi yavaşlatıyor. Pek çoğumuz bu bölgede büyük bir gerginliği hapsediyor. O gerginlikten kurtulmak, iyi hissetmenin anahtarlarından biri.

Bu yaz, pratiklerinizde daha çok yer verdiğiniz pozlar hangileri oldu?

Yaz ayları boyunca kas liflerimizi ısıtıp açmamız çok daha kolay oluyor. Bu nedenle nispeten esnek olmadığım, kapalı hissettiğim derin geriye eğilme pozları (deep backbends) ve bacak ayırma pozlarına (splits) odaklanmaya çalıştım.

Yoga pozları sırasında bilek ağrısı çeken kişilere ne önerirsiniz?

Doğru el, bilek ve kol hizasını koruduğunuzdan emin olun ve daha sonra rahatlayın. Bilek ağrısı bilek veya koldaki, bazen de boyun ya da sırttaki aşırı baskının bir işaretidir. Oldukça yaygın olan bu ağrı, çok nadiren yoganın kendisinden kaynaklanır. Genelde günlük hayattaki yanlış postür veya fazla stresin ya da ikisinin birden göstergesidir.

Doğru bir hizalamayla yoga çalışırken, normalde esnek olmayan kaslar sağlıklı, gayet normal bir esneme hisseder. Ancak eğer keskin acılar hissediliyorsa bu durum dediğim gibi bir şeylerin doğru hizada olmadığının göstergesi; tecrübeli bir öğretmen size yardım edebilir.

Eğer evde pratik yapıyorsanız; hareketi yumuşatın veya kısa süreliğine durun. O andaki ve ağrıdan hemen önce vücudunuzda hissettiğiniz hareket ve akışları keşfedin. Hizanızın yerli yerinde olmadığına ve iyi hissedip hissetmediğinize, esnemenin sağlıklı gelip gelmediğine bakın.

Yoga kemeri ve yoga bloğu gibi yardımcı araçlarla ilgili ne düşünüyorsunuz?

Onları gerçekten çok seviyorum. Bazı pozlara henüz giremeyen insanların pozu başarması için harika yardımcılar. Daha çok derinleşmenize ve diğer türlü olamayacağınız kadar açık, esnek hale gelmenize izin veriyorlar. 27 yıldır yoga yapıyorum ve bu kadar zamandan sonra, kendi pratiklerimde hala neredeyse her gün bu iki aracı kullanıyorum.

Dünya genelindeki pek çok yogi için motivasyon kaynağısınız. Peki, hem bir yogasever hem de bir yoga eğitmeni kimliğinizle, sizi ne motive ediyor?

Tutkularını yaşayan insanlar tarafından motive oluyor ve ilham buluyorum. Zorluklar yaşayan ama üstesinden gelerek sevdikleri şeyi yapabilmeyi başaran insanlarda çok onaylayıcı, güçlü ve güzel bir şey olduğunu görüyorum. Kendimi bununla bağdaştırabilirim. Bu durum bana umut veriyor.

Yoga ve fitness dünyasında adı çok geçen ‘challenge’ (meydan okuma) konseptine inanıyor musunuz?

Ne işe yarıyorsa, ona inanıyorum. Hayatta da olduğu gibi, herkes için işe yarayan sadece tek bir yol yok. İnsanlar farklı şeylerden ilham alıp motive oluyor. Eğer dikkat çekici bir söz veya deyim sizi bedeninizle bağlantı kurmaya dair ilham verebiliyorsa; ben varım!

Beslenme ve uykuya dair alışkanlıklarınızdan bahsedebilir misiniz?

Açıkçası hangi yiyecek beni mutlu edecekse onu yiyorum. Beslenme şeklim için çok fazla çaba sarf ettim; vejetaryen, vegan, çiğ, organik, sürdürülebilir, çevre dostu hangisini derseniz denedim ama çok sıkı disiplinin beni iç huzura veya keyfe ulaştırmadığını fark ettim. Aç ve mutsuzdum!

Bedenlerimizin doğal bir zekaya sahip olduğunu anlamam yıllar aldı. O, her zaman bizimle konuşuyor. Eğer dinlersek, neyi ne kadar yiyeceğimizi; ‘kötü’ olarak nitelendirdiğimiz gıdalar da dahil olmak üzere söylüyor. Bazı şeyler bizim için en iyisi olmayabilir ama eğer ara sıra yememiz iyi hissettiriyorsa sorun yok! Her şeyin ortasını bulabiliriz.

Ayrıca özellikle eğer çok sağlıklı olarak görülmeyen bir şey yediğimde, sonrasında nasıl hissettiğime çok dikkat ediyorum. Bazı şeyleri canımız istiyor ama yedikten sonra vücudumuz iyi hissetmiyor. Öte yandan, bazı yemekler de sıkıcı gözüküyor ama yedikten sonra harika hissediyoruz. Bu tarz durumları fark edebilmek güzel.

Uyku benim için olmazsa olmaz! Uykumu sanki altından bir hazineymiş gibi koruyorum; çünkü gerçekten öyle. Uyurken vücut kendini iyileştiriyor. Uykuya dalmadan önceki zamanı bir ritüele dönüştürmeyi ve böylece zihnime artık rahatlama zamanımızın geldiği mesajını iletmeye çalışıyorum. Son zamanlarda, deliksiz kaç saat uyuduğumda ne kadar enerjik ve duygusal olduğumu 1-10 puan arasında değerlendirerek kaydediyorum. Uyku süreci uzunluğumun, nasıl hissettiğimle çok uyuştuğunu görmek harika. Bunun dışında, uyku hakkında stres yapmamaya da çalışıyorum. Eğer bir gece iyi uyuyamazsam bununla ilgili stres olmuyorum. Ertesi gün çok enerji gerektiren işlerimi azaltıyorum ve o gün içinde en azından bir şekerlemeye vakit ayıracak şekilde plan yapıyorum. Enerjiye olan ihtiyacımı gideren en önemli şeylerden biri; her gün en az yirmi dakika şekerleme yapmak veya o süreçte uyuyamazsam bile odamın kapısını kapatıp sessizce uzanmış olabilmek.

Bugünlerde en çok üzerinde çalıştığınız poz hangisi?

Lotus (Padmasana) pozunu pratiğime geri kazandırmak için çalışıyorum. Ben koşu da yapan bir insanım. Bir yıldan fazla bir zaman önce, koşarken dizimi sakatlamıştım. Dizimin lotus pozuna girebilecek kadar iyileşmesi uzun zaman aldı. Bu poz, benim imza pozlarımdan biri ve onu çok seviyorum. Artık Lotus pozunu tekrar yapabilmeye başladığım için, şimdilerde pratiklerimde mutlaka yer veriyorum.

Bir müzisyen olarak, yoga seanslarınız için müzik listeleriniz var mı yoksa sessizliği mi tercih ediyorsunuz?

Eğer evde yoga yapıyorsam bazen yüksek sesli ve enerjik bir müzik açabiliyorum. Örneğin, bazen en iyi vokalistlerden biri olduğunu düşündüğüm Jeff Buckley’in şarkılarını dinliyorum. Yine de genelde sessizliği tercih ediyorum. İçimde neler olup bittiğini gözlemlemek ve dinlemek istiyorum. İstanbul gibi kalabalık bir şehirde, sessiz bir an yaşayabilmek çok nadir oluyor. Bu nedenle pratiğim sırasında genelde kendime bu şansı vermek istiyorum.

Bu yazıda ifade edilen görüşler, alternatif çalışmalara ışık tutmak ve bu çalışmalar hakkında konuşmayı teşvik etmek için yazılmıştır. Yazılar hekimlerin tavsiyelerini bir ölçüde içeriyor olsa bile, sadece bilgilendirme amaçlıdır. Bu yazı; profesyonel tıbbi tavsiyenin, teşhisin ve tedavinin yerini alamaz.

Chris Chavez - Global Yoga Eğitmeni ve Cihangir Yoga Ortağı

Chris Chavez, yogaya uzun yıllar önce Iyengar Yoga ile adım attı ve zamanla dünya genelinde binlerce öğrenci ve eğitmen yetiştirmiş bir yoga eğitmeni haline geldi. Türkiye'nin en büyük yoga stüdyosu Cihangir Yoga eş ortaklarından olan Chavez, yoga öğrencilerine ve eğitmenlerine özel geliştirdiği CY Yöntemi'nin kurucusudur. Yogayı kendi gerçeğiyle bağ kurmanın sanatı ve uygulaması olarak görür. Yoga eğitmenliğinin yanı sıra, profesyonel müzisyenlik kariyerine de devam etmekte.